بررسی نیازهای آموزشی هنگام ترخیص در بیماران مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهرستان گناباد

زمینه و هدف: آموزش و به کارگیری مشارکت بیماران در طول بستری، بویژه در زمان ترخیص کاملاً ضروری است تا بدون هرگونه ابهام و نگرانی نسبت به تمام آنچه در زمینه‌های مختلف باید رعایت و پیگیری کنند، کاملاً مطلع باشند و ضمن پیشگیری از عوارض احتمالی و با خود مراقبتی هرچه مؤثرتر بهبودی کامل را کسب نمایند؛ اما برخی شواهد موجود بیانگر نارساییهای احتمالی در این زمینه می‌باشد؛ اطلاع از کفایت یا عدم کفایت آموزشهای داده شده می‌تواند مبنایی مناسب جهت هرگونه تصمیم، برنامه‌ریزی و اقدام لازم در این خصوص باشد. تحقیق حاضر با هدف کلی تعیین نیازهای آموزشی زمان ترخیص در بیماران مراجعه‌کننده به مراکز درمانی شهرستان گناباد انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه مقطعی، 394 نفر از بیماران در مرحله ترخیص از بیمارستانهای گناباد به طور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه و فرم بازنگری که به همین منظور تدوین و از اعتبار و اعتماد علمی آن اطمینان حاصل شده بود، جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و بهره‌گیری از شیوه‌های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون Chi-Square) در سطح معنی‌داری 05/0P≤ تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: 4/57% از افراد مورد پژوهش مرد و 6/42% زن بودند. بیشتر آنها (6/70%) متأهل، 69% دارای تحصیلات راهنمایی و متوسطه و سایر آنها فاقد سواد یا در سایر سطوح تحصیلی بودند. آموزشهای ارائه‌شده از نظر خود بیماران (7/65%) در حدّ لازم بود ولی با توجه به نتایج بررسی 8/56% آنها از آگاهی قابل قبول برخوردار بودند و سایر آنها در حدّ لازم و کافی آگاهی نداشتند؛ 33% دارای نیاز آموزشی متوسط و 2/10% دارای نیاز آموزشی شدید بودند. آزمونهای آماری بین نیاز آموزشی بیماران در زمان ترخیص با توجه به سطح تحصیلات آنان اختلاف معنی‌داری را نشان داد (02/0=P)؛ اما این تفاوت با توجه به سایر ویژگیهای فردی آنان معنی‌دار نبود. نتیجه‌گیری: با توجه با اهمیت مسأله و نتایج این مطالعه مبنی بر برخی نارساییهای موجود، پیشنهاد می‌شود ابتدا به شناسایی و ریشه‌یابی علل اصلی و مؤثر در عدم کفایت آموزش بیماران، بویژه زمان ترخیص پرداخته شود و سپس نسبت به مواردی چون تأمین نیروی لازم، برگزاری دوره‌های آموزش ضمن خدمت برای کارکنان و فراهم نمودن امکانات و شرایط اجرای برنامه‌های آموزشی در بالین، قبل از ترخیص بیمار، برنامه آموزش خودمراقبتی برای ایشان اجرا گردد و با طراحی برنامه‌ای مشخص و بررسی مددجویان قبل از ترک بیمارستان و مراکز، از تأمین این نیاز اساسی آنان اطمینان حاصل گردد.